Với sự kết hợp hài hòa giữa sản xuất hoa – cây cảnh, ứng dụng công nghệ và dịch vụ trải nghiệm, làng hoa Tích Giang (huyện Phúc Thọ cũ) đã trở thành minh chứng rõ nét cho tiềm năng phát triển du lịch nông nghiệp Hà Nội gắn với làng nghề cây cảnh truyền thống.
Từ lâu, Tích Giang vốn nổi tiếng với những vườn hoa cúc vàng, những luống hồng ngát hương, những gốc đào thắm sắc mỗi độ xuân về và những chậu quất cảnh trĩu quả. Nghề trồng hoa cây cảnh không chỉ gắn bó với bao thế hệ mà còn trở thành nguồn thu nhập chính, mang lại giá trị kinh tế cao gấp nhiều lần cây lúa. Tuy nhiên, sản xuất trước đây còn nhỏ lẻ, thiếu quy hoạch, sản phẩm chưa có thương hiệu mạnh và tiềm năng du lịch gắn với làng nghề cây cảnh chưa được khai thác hiệu quả. Đứng trước yêu cầu đổi mới, Tích Giang đã có bước chuyển mình quan trọng khi được chọn làm điểm thí điểm trong đề tài “Nghiên cứu thiết kế và xây dựng mô hình làng hoa, cây cảnh gắn với du lịch tại Hà Nội” do Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội triển khai giai đoạn 2023–2025.
 |
| Làng hoa cây cảnh Tích Giang vốn nổi tiếng với những vườn hoa cúc vàng, những luống hồng ngát hương, những gốc đào thắm sắc mỗi độ xuân về và những chậu quất cảnh trĩu quả. |
Mô hình này được thiết kế với diện tích 20–30 ha, kết hợp ba yếu tố: sản xuất, cảnh quan và dịch vụ.
Tại khu sản xuất, nông dân áp dụng công nghệ nhà kính, tưới nhỏ giọt tiết kiệm nước, kỹ thuật xử lý ra hoa trái vụ để cung cấp sản phẩm quanh năm. Khu cảnh quan được quy hoạch thành vườn hoa theo mùa, tạo thành các tuyến tham quan và điểm check-in hấp dẫn. Khu dịch vụ mở ra nhiều hoạt động mới như trải nghiệm trồng hoa, nghỉ dưỡng tại homestay, thưởng thức ẩm thực làng quê và mua sắm sản phẩm OCOP.
Ngay trong giai đoạn đầu, mô hình đã thu hút trên 1.000 lượt khách tham quan, mở ra triển vọng đạt 10.000–20.000 lượt mỗi năm. Thu nhập hộ dân tham gia tăng 20–35% chỉ sau một vụ, trong khi kết hợp dịch vụ du lịch giúp thu nhập cao gấp 1,5–2 lần so với trước kia. Đồng thời, khoảng 40 việc làm thời vụ đã được tạo ra, góp phần ổn định sinh kế nông thôn.
 |
| Làng hoa cây cảnh Tích Giang thu hút khách tham quan, mở ra triển vọng |
Điểm nổi bật khác là việc ứng dụng khoa học – công nghệ trong sản xuất và quảng bá. Các công nghệ như IoT để giám sát môi trường, QR code truy xuất nguồn gốc, blockchain minh bạch dữ liệu hay VR/AR quảng bá trải nghiệm đã được áp dụng, giúp làng hoa Tích Giang trở nên hiện đại và hấp dẫn hơn. Đây là minh chứng cho sự chuyển đổi số trong du lịch nông nghiệp Hà Nội, kết hợp giữa truyền thống và đổi mới.
Song hành với lợi ích kinh tế, mô hình còn mang giá trị văn hóa – xã hội sâu sắc. Nó góp phần gìn giữ bản sắc làng nghề, cải thiện cảnh quan, biến vùng ven đô thành không gian văn hóa – du lịch, nơi du khách không chỉ ngắm hoa mà còn trực tiếp trải nghiệm trồng cây, thưởng thức ẩm thực và tìm hiểu đời sống nông thôn. Qua đó, tinh hoa văn hóa làng nghề được lan tỏa mạnh mẽ, để mỗi bông hoa, mỗi chậu cảnh đều trở thành sản phẩm gắn với câu chuyện truyền thống.
 |
| Nhà vườn tại làng hoa cây cảnh Tích Giang thu hút khách tham quan |
Thành công bước đầu tại làng hoa Tích Giang mở ra triển vọng nhân rộng mô hình ra các vùng hoa nổi tiếng khác như Mê Linh, Tây Tựu, Nhật Tân, Tàm Xá. Khi các mô hình này phát triển đồng bộ, Hà Nội hoàn toàn có thể xây dựng thương hiệu riêng về du lịch nông nghiệp gắn với làng nghề cây cảnh, tạo sức bật mới cho nông thôn và nâng cao vị thế trong hội nhập. Để hiện thực hóa điều này, cần sự hỗ trợ mạnh mẽ của chính quyền về cơ chế, hạ tầng và xúc tiến thương mại, đồng thời gắn kết giữa nhà nước, nhà khoa học, doanh nghiệp và người dân.
Nhìn lại chặng đường, từ một vùng quê gắn với nghề trồng hoa truyền thống, làng hoa Tích Giang đã khẳng định được bước chuyển mình thành hình mẫu mới cho du lịch nông nghiệp Hà Nội. Mô hình không chỉ nâng cao thu nhập, tạo việc làm, cải thiện đời sống mà còn gìn giữ và lan tỏa giá trị văn hóa làng nghề, giúp nông thôn thêm giàu đẹp, văn minh. Tích Giang hôm nay không chỉ rực rỡ bởi sắc hoa mà còn tỏa sáng như một biểu tượng của sự phát triển hài hòa, nơi truyền thống và hiện đại song hành, góp phần định hình tương lai bền vững cho du lịch nông nghiệp gắn với làng nghề cây cảnh của Thủ đô.
Nguồn: Tạp chí Việt Nam hương sắc
Phạm Hùng
